ประเด็นสำคัญจาก สุนทรกถา ศ.เกียรติคุณ นพ.เกษมวัฒนชัย ในโอกาส ๑๐ ปี สวนโมกข์กรุงเทพ
[การเกิดสวนโมกข์กท-วัตถุประสงค์]
สวนโมกข์กรุงเทพกว่าจะเกิดขึ้นได้เราได้รับการสนับสนุนจากผู้คนจำนวนมากมากจริงๆ
ดำริแรกมาจากท่านอาจารย์โพธิ์ (เจ้าอาวาสวัดธารน้ำไหล) ท่านปรารภกับศิษย์ (ซึ่งมีนพ.บัญชาอยู่ด้วย) ว่าอยากให้นำธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า, พุทธทาสภิกขุจากไชยาทำการเก็บรักษาเผยแพร่ด้วยการพยายามแปลให้มากภาษาที่สุดเผยแพร่ให้มากสื่อที่สุดเพื่อให้เข้าถึงคนวงกว้างขวางที่สุด
[MOU]
วันนี้ครบสิบปีสวนโมกข์กรุงเทพสักครู่จะมีพิธีลงนามความร่วมมือ ๓ ภาคี คือ
๑. มูลนิธิหอจดหมายเหตุพุทธทาสอินทปัญโญ
๒. กองทุนเพื่อพัฒนาสื่อสร้างสรรค์
๓. บริษัทไลน์ (ประเทศไทย) จำกัด ซึ่งจะร่วมกันทำสิ่งที่ได้ดำริและวัตถุประสงค์ที่ได้วางไว้คือทำอย่างไรจะนำพุทธธรรมคำสอนของพระมหาเถระไปถึงหมู่ชนให้มากที่สุดผ่านหลายๆภาษาผ่านสื่อนานาชนิด เมื่อสิบปีที่แล้วสิ่งพิมพ์เป็นหลัก, สมัยพุทธกาลใช้วิธีเทศน์ฟังสวดต่อมามีการจารึกเป็นภาษาบาลีสิงหล ... ไทย, บัดนี้เปลี่ยนเป็นสื่อออนไลน์นี้เป็นเรื่องท้าทายชาวพุทธว่าจะใช้สื่ออย่างไร ซึ่งผมค่อนข้างเชื่อมั่นในภาคีทั้งสามว่าน่าจะทำได้และหวังว่าจะได้รับการสนับสนุนจากทุกท่านอีกครั้ง
[จากรุ่นสู่รุ่น]
ประเทศไทยโชคดีมากมีมหาปราชญ์ทางพุทธอาทิท่านอาจารย์มั่น, พุทธทาสภิกขุ, สมเด็จฯ ป.อ. ปยุตโต, ท่านอาจารย์ชาฯลฯทำให้เถรวาทไม่โซซัดโซเซไปได้ตรง พวกเราโชคดีที่ได้เกิดมาเป็นคนไทยและเจอศาสนาพุทธดุจได้ของขวัญชีวิตทำอย่างไรจึงจะถ่ายทอดของขวัญชีวิตจากรุ่นเราไปยังคนรุ่นต่อไปได้
[ฟื้นชุมชน]
เมื่อครู่หมอบัญชาเล่าว่าสมเด็จฯ ป.อ. ปยุตโตเป็นห่วงชุมชน, เป้าหมายของเราอันหนึ่งก็ต้องไปที่ชุมชน ในอดีตชุมชนไทยเคยเข้มแข็งมากนักวิชาการศึกษาพบว่าเหตุแห่งความเข็มแข็งเป็นเพราะมีความแน่นแฟ้น๒ระดับคือครอบครัวและชุมชน
ครอบครัว : ชุมชนไทยแต่โบราณ ‘ความเป็นพี่น้องสำคัญที่สุด’ เดี๋ยวนี้ห่างห่างพี่ห่างน้องห่างญาติมิตร เมื่อต้องดิ้นรนเองต้องตัดสินใจเองอะไรผิดถูกชั่วดีจึงเป็นเรื่องใหญ่มากสำหรับคนรุ่นใหม่
ชุมชน : แต่เดิมชุมชนไทยถือความสามัคคีเพื่อความอยู่รอดของทุกคนจึงช่วยเหลือเกื้อกูลกันทว่าวันนี้วัตถุนิยมทำให้ต่างคนต่างอยู่ต่างคนต่างเอาตัวรอดบริบทที่ต้องช่วยกันก็จางลงไป
นี้คือสภาพความเปราะบาง ๓๐ - ๔๐ ปีมานี้ ชุมชนถูกกดดันจากวัตถุนิยมและอบายมุขอย่างมาก วัตถุนิยมกำลังทำให้สถาบันที่เข้มแข็งของไทยสั่นคลอน ชุมชนกำลังต้องการศาสนธรรมคุณธรรมจริยธรรมมาก
[Digital Technology]
เราต้องทำ ๒ อย่าง
๑. Digital Highway - Small way (Rural way) ต้องทำให้เข้าไปถึงเขาให้ได้ไม่ว่าเขาจะใช้มือถือหรืออะไรก็ตามเราต้องเข้าไปให้ถึง
๒. Digital Content ต้องเอาเนื้อหาที่คิดว่าเป็นประโยชน์แก่เขาไปให้เขาให้ได้
ถ้าเราทำโครงการนี้แล้วขอให้ไปให้ถึงทั้งสามภาคีนี้ก็ชัดเจนแล้ว ใครรับผิดชอบเรื่อง Digital Highway - Smallway ใครรับผิดชอบ Digital Content (พุทธธรรม)
[ทำไปทำไม]
เราทำไปทำไมนี้ก็ต้องอ้างบาลีคือเพื่อ ‘หิตายะสุขายะ’
เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้ทรงบวชให้ปัญจวัคคีย์ พระยสะ สหายของพระยสะ เมื่อได้สงฆ์ราว ๖๐ รูปภาษาสมัยนี้เรียกว่าเมื่อมีโมเมนตัมพอที่จะเผยแพร่พุทธองค์ตรัสแก่ภิกษุว่าให้ไปคนละทิศไปเพื่อสร้างประโยชน์แก่มหาชนและสร้างความสุขแก่มหาชน - ’พหุชนะหิตายะ พหุชนะสุขายะ’ นี้คือคำสั่งของพระพุทธเจ้าในปีแรก
สิ่งที่เราสามภาคีจะทำนี้ต้องเพื่อประโยชน์เพื่อความสุขสามัคคี เพื่อประโยชน์แต่ประโยชน์อย่างเดียวไม่พอ, ประโยชน์แล้วทะเลาะกัน ประโยชน์แล้วได้ทุกข์นี้ไม่เอา, ประโยชน์แล้วต้องเป็นสุขสุขเอาตัวรอดไม่เอา ต้องสุขสามัคคี
[สรุป]
ขอฝากไว้ ๒ ข้อ
๑. วัตถุประสงค์ที่เรามาทำสวนโมกข์กรุงเทพ, reach out ไปให้ถึงด้วยภาษาต่างๆ ให้มากที่สุด, ด้วยสื่อประเภทต่างๆ ให้มากที่สุด, สู่กลุ่มเป้าหมายให้มากที่สุด
๒. คำปรารภจากท่านป.อ. ปยุตฺโตอย่าลืมระดับชุมชน, ขอเพิ่มว่าชุมชนต้องการมากๆ ขออนุญาตฝากทั้งสามภาคี ไหนๆจะลงนามแล้วขอนำพุทธโอวาทเมื่อสองพันกว่าปีมาเป็นเป้าหมายคือ “พหุชนะหิตายะและพหุชนะสุขายะ”
สุนทรกถาศ.เกียรติคุณ นพ.เกษมวัฒนชัย
ประธานกรรมการจัดตั้งหอจดหมายเหตุพุทธทาสอินทปัญโญ